Meertaligheid in de klas

4 praktische tips om meertalige leerlingen te ondersteunen

Als trainer en adviseur krijg ik vaak vragen over meertaligheid in de klas. Leerkrachten en scholen willen hun leerlingen goed ondersteunen, maar weten niet altijd hoe ze dat het beste kunnen doen. Is het niet beter om op school vooral de doeltaal te gebruiken? Of kun je juist de thuistalen van leerlingen inzetten als kracht? En...de vraag die ik het meest krijg... Hoé doe je dat dan?

Steeds meer scholen krijgen te maken met meertalige leerlingen. Of het nu gaat om nieuwkomers die net in Nederland zijn of kinderen die thuis een andere taal spreken dan Nederlands, het brengt zowel kansen als uitdagingen met zich mee. Misschien herken je het wel: leerlingen die zich in het ene moment prima redden, maar bij een lastig onderwerp afhaken. Hoe kun je hun thuistalen benutten zonder dat het Nederlands naar de achtergrond verdwijnt? En hoe maak je meertaligheid een verrijking voor de hele klas?

In deze blog deel ik wat inzichten uit mijn eigen praktijk én geef ik je 4 praktische tips waarmee je direct aan de slag kunt. Inclusief een gratis download met vragen die je helpen om een nieuw meertalig kind in de klas beter te leren kennen.

Veelvoorkomende misverstanden over meertaligheid in de klas

Tijdens trainingen hoor ik nog vaak hardnekkige misverstanden over meertaligheid. Tijd om deze recht te zetten:

“Eerst goed Nederlands leren, dan pas andere talen gebruiken.”

✔ Onderzoek en internationale organisaties* tonen aan dat leerlingen juist sneller leren als ze nieuwe concepten in hun eigen taal kunnen bespreken. Hierdoor kunnen ze complexe informatie koppelen aan kennis die ze al hebben, waardoor de overstap naar het Nederlands soepeler verloopt.

*onder andere: Kans in Taal en European Centre of Modern Languages

“Meertaligheid zorgt voor verwarring.”

✔ Leerlingen kunnen hun talen juist strategisch gebruiken en ze ontwikkelen vaardigheden om soepel tussen talen te schakelen. Dit helpt hen niet alleen bij taalverwerving, maar versterkt ook hun cognitieve flexibiliteit.

“Alleen Nederlands spreken in de klas is het beste.”

✔ Meertalige leerlingen kunnen in hun eigen taal denken, overleggen en verbanden leggen, wat hun taalontwikkeling in het Nederlands versnelt. Wanneer je meertaligheid actief benut, versterk je niet alleen de taalontwikkeling van de leerling, maar ook het klasklimaat.

Hoe pak je dat aan?

Vier praktische tips om meertaligheid in te zetten

1. Maak meertaligheid zichtbaar in de klas

Door te laten zien dat alle talen welkom zijn, voelen leerlingen zich gezien en gewaardeerd.

✔ Gebruik taalvlaggetjes om aan te geven welke talen in de klas worden gesproken.

✔ Laat leerlingen begroetingen en veelgebruikte woorden in hun thuistaal delen.

✔ Maak een meertalige muur met belangrijke woorden per thema.

2. Gebruik de thuistaal als brug naar het Nederlands (translanguaging)

Veel leerlingen leren beter als ze complexe onderwerpen eerst in hun eigen taal mogen bespreken. Je komt dankzij de thuistalen dus tot een dieper begrip van de lesstof.

✔ Laat leerlingen moeilijke begrippen eerst met taalmaatjes in hun thuistaal bespreken of opzoeken, voordat ze deze in het Nederlands uitleggen.

✔ Werk met woordvelden in meerdere talen: leerlingen schrijven een nieuw woord in het Nederlands én hun eigen taal.

✔ Laat leerlingen een filmpje kijken over een nieuw onderwerp en eerst in hun eigen taal bespreken, voordat ze het klassikaal in het Nederlands samenvatten.

3. Werk samen met ouders

Ouders zijn ontzettend belangrijk voor de taalontwikkeling, maar weten niet altijd hoe ze hun kind goed kunnen ondersteunen met schoolwerk.

✔ Moedig ouders aan om thuis de thuistaal actief te gebruiken, zoals samen spelen, voorlezen en het bespreken van wat hun kinderen op school hebben geleerd.

✔ Gebruik nieuwsbrieven in eenvoudige taal of met pictogrammen.

✔ Nodig ouders uit om in hun eigen taal voor te lezen, te vertellen of een spelletje te doen met een groepje kinderen.

4. Zorg voor een veilige, warme leeromgeving

✔ Werk met buddy’s of taalmaatjes, zodat nieuwkomers zich sneller thuisvoelen en de school leren kennen.

✔ Stimuleer het delen van talen en culturen, bijvoorbeeld door samen filmpjes en foto's te bekijken en muziek te beluisteren uit verschillende landen. Maak bijvoorbeeld eens een playlist van de favoriete nummers van je leerlingen!

✔ Bied leerlingen duidelijke schoolse routines, zoals uitleg over hoe toetsen werken, wat je meeneemt naar school en hoe je hulp vraagt.

Gratis download: poster

Je wilt als team natuurlijk dat je leerlingen zich snel thuisvoelen en meekunnen in je school. Wat moet je dan weten van een nieuw kind? Download de poster voor in de teamkamer of de klassenmap met praktische vragen voor leerkrachten om nieuwe leerlingen beter te leren kennen. Hoe ontdek je welke taalvaardigheden een leerling al heeft? Wat kan een leerling al in de eigen taal? Hoe kan je hem/haar het beste helpen? Met deze vragen krijg je direct meer zicht op de leerling en zijn/haar taalvaardigheden.

👉 Klik hier om de download te krijgen

À la prochaine / إلى اللقاء / Do następnego razu / Te otro biaha

Bianca